Winter discussietopic 2025/2026

Topic gezien door 698 bezoekers
Gestart door Armand, Gisteren om 10:35

Vorige topic - Volgende topic

0 Leden en 1 gast bekijken dit topic.

Armand

De meteorologische start van de winter, op 1 december 2025, hebben we al een tijdje achter ons gelaten. Deze is ook geruisloos ingegaan zonder enige vorm van winterweer, met regelmaat kwamen we zelfs (ver) in de dubbele cijfers terecht qua temperatuur. En dat na een hoopvolle novembermaand met de eerste winterse perikelen, hoe kon het zo omslaan?

Een korte terugblik
Tijdens afgelopen herfst domineerde de blokkades van hogedrukgebieden meermaals. Het leverde zowel warme en droge periodes op, maar ook zeer natte periodes op het moment dat lagedrukgebieden gevangen zaten tussen de hogedrukgebieden in. In november bleef het patroon geblokkeerd met zelfs een stevig blok op de Atlantische oceaan. Een zakkend lagedrukgebied vanuit Scandinavië bracht de eerste winterse perikelen bij ons, en bijvoorbeeld veel sneeuw in de Alpen. Toen kwam er ook nog een recordvroege SSW in de kaarten.

Vrijwel alle signalen stonden op groen voor een winters begin van december. Het toen nog aanwezige geblokkeerde patroon kon mooi een oppepper gebruiken door de naderende SSW. Echt winterse scenario stonden heel even in de weerkaarten, met de nadruk op heel even. Die SSW pakte namelijk helemaal verkeerd uit voor Europa en stuurde meerdere bellen met vrieskou Amerika in. Het welbekende gevolg was de uitstroom van die koude lucht over de Atlantische oceaan en de start van een zeer sterk zonaal patroon.

De huidige situatie
We zitten dus al weken in een zich herhalende loop van lagedrukgebieden die aangeslagen worden voor de oostkust van Amerika/Canada en in rap tempo naar Europa koersen. Een stevig hoog boven Oost-Europa geeft zodanig tegengas dat de meeste wind en regen ons niet kunnen bereiken. Een zuidelijke wind brengt (zeer) zachte lucht naar grote delen van Europa, tot ver in Scandinavië. Winterweer is nauwelijks te vinden op ons continent. Komende dagen zien we dit patroon zich opnieuw herhalen met weer een heel sterk lagedrukgebied ten zuiden van Groenland:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Een omslag?
Ik heb er bewust een vraagteken bijgezet. Eigenlijk al wekenlang zit er een omslag in het EC sub-seasonal model (30+ dagen verwachting), waarbij hogedrukgebieden ten noorden van ons ditmaal wel voor winterweer zouden moeten zorgen. Alleen bleef deze omslag lang 'steken' achterin de verwachtingstermijn. Afgelopen week kwam de omslag toch steeds wat dichterbij en inmiddels zit deze ook op kortere termijn in de gebruikelijke weermodellen van onder andere EC, GFS, GEM en ICON. Er zijn wel nog veel verschillen in timing en vorm van een nieuwe blokkade. We pakken voor het gemak de twee meest gebruikte weermodellen erbij met doorgaans de hoogste betrouwbaarheid; EC en GFS.

Rond 20/21 december piept er een uitloper van het Azorenhoog tussen de lagedrukgebieden op de oceaan door, in de richting van Groenland. Dat zit eenduidig in de weermodellen. Dit biedt kansen om de depressietrein te doorbreken en een blokkade op te werpen. We zien enkele belangrijke verschillen tussen EC en GFS. EC komt met een iets sterkere poging en een minder doorontwikkeld laag nabij Groenland:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Bij GFS ziet het er fragieler uit met een duidelijk sterker lagedrukgebied bij Groenland:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Twee belangrijke verschillen. In beide gevallen vormt zich uiteindelijk een blokkade. Al wordt bij GFS de brug enkele dagen later pas definitief geslagen met een rug naar Scandinavië, gelijk ook een mooie situatie (kom ik zo op terug):
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Want dit is een belangrijk detail; er sluipt toch weer enig uitstel in deze GFS run. Het is niet ondenkbaar dat de poging rond 20/21 december net niet sterk genoeg is om een blokkade op te werpen, dit zonale patroon is gewoonweg lastig te doorbreken. Dan is het nog maar afwachten of het enkele dagen later wel lukt.

De kans op een nieuwe blokkade is wel onverminderd groot met een ruime meerderheid, maar zekerheid is er natuurlijk nooit in de meteorologie. Het is hier vooral de ervaring uit het verleden die een rol speelt en toch enige onzekerheid naar voren brengt.

De Kerstdagen
Tijdens de Kerstdagen zitten we dus waarschijnlijk in een geblokkeerd patroon. Winters weer wordt het daarbij niet gelijk, de kansen op een Witte Kerst blijven helaas klein. De oorzaak hiervan is dat het zonale patroon van nu alle kou heeft verdreven. In de brongebieden (Scandinavië, Oost-Europa en Rusland) is het doorgaans 5 tot zelfs ruim 10 graden warmer dan normaal. Dus zelfs bij een (noord)oostelijke aanvoer zullen de temperaturen gewoon nog (ruim) boven het vriespunt blijven. De meeste kou lijkt nog mogelijk bij een inversie-weertype.

De kans is groot dat kerst wel wat frisser gaat verlopen dan momenteel, met temperaturen ergens rond de 3-8 graden overdag, nog een ruime spreiding vanwege de termijn. Zeker als er een stevige oostelijke wind komt te staan, kan het voor het gevoel wel winters aanvoelen.

Toch ook enkele winterse kansen
Als het hoog zich beter weet te nestelen boven Scandinavië, dan kan er nog een bel koudere lucht vanuit Rusland naar Europa worden vervoerd. Die kans is zeker ook aanwezig. GFS en GEM komen daar momenteel mee in de 00z runs, zelfs nog (deels) tijdens de Kerstdagen.

GFS komt met een straffe oostelijke aanvoer en laat transportkou in de loop van Tweede Kerstdag binnenstromen:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


GEM doet dat zelfs al op Eerste Kerstdag:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Een verrassing rond of net na de Kerstdagen met serieuzere kou is dus zeker wel mogelijk. Alleen moet dan alles juist op z'n plek gaan vallen komende runs. We hebben echt een 'boost' nodig in de vorm van een bel koudere lucht die aangevoerd zal moeten worden. In de brongebieden is het simpelweg veel te warm nu, wat de kans groter maakt dat we voorlopig nog even moeten wachten op winterkou als bovenstaande settingen zouden uitkomen.

En op de langere termijn?
Het blijft er best gunstig uitzien op langere termijn, mits de omslag natuurlijk ook daadwerkelijk gaat plaatsvinden. Hiervoor kunnen we een blik werpen op het berekende 'weerregime' van EC sub-seasonal:
Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Hoe lees je dit diagram: Alle 101 members van EC worden samengevoegd in dit diagram waarin enkele clusters ontstaan. De kleuren hebben de volgende betekenis:
- Blauw: positief NAO; lage luchtdruk nabij Groenland en meestal zonaal patroon
- Groen: negatief NAO; hoge luchtdruk nabij Groenland, grotere kans op blokkades
- Rood: geblokkeerd patroon rondom Scandinavië
- Paars: Atlantic Ridge; blokkade op de oceaan

Rood levert vaak een Scandi-hoog/Eurohoog op met doorgaans droog en koud winterweer. Paars en groen leveren vaak blokkades nabij Groenland op met een meer vuil winters weertype uit de noord(west)hoek.

Ook hier zien we duidelijk de omslag terug van een zonaal patroon naar een geblokkeerd patroon rond 20/21 december, met een grote voorkeur voor hogedrukgebieden nabij Scandinavië. Dat zien we inderdaad ook terug in de weermodellen. Dit patroon heeft grote waarschijnlijkheid om dominant te blijven tot en met de jaarwisseling. In het nieuwe jaar neemt de kans toe dat de blokkade zich verplaatst richting Groenland/de oceaan. Pas later in januari zien we de kans op een zonaal patroon weer wat groter worden, maar niet domineren. Best een hoopvolle verwachting!

Samenvatting
Het wordt weer interessant wat betreft de kansen op winterweer, maar zoals zo vaak in onze omgeving zitten er mitsen en maren aan zoals hierboven beschreven. Belangrijk wordt een omslagpunt in het huidige weerregime die gepland staat ergens rond 20/21 december. Dan zou er een blokkade gevormd kunnen worden ten noorden van ons land. Als dat doorgang weet te vinden, dan is het de vraag waar die blokkade zich weet te vestigen. Grote kans dat dat ergens rondom Scandinavië zal zijn. Door het ontbreken van kou in de brongebieden lijkt het niet direct winters te worden met aanvankelijk nog temperaturen (ruim) boven 0. Er zijn echter aanwijzingen dat er rond of na de Kerstdagen een bel koude lucht Europa ingestuurd wordt en dat zou zeker mogelijkheden bieden!

Het is hopen dat de positieve signalen ditmaal wel doorgang gaan vinden!  ;)  ;D
Persoonlijke blogs: https://natuuravonturier.nl/

Maxim

Super, dankjewel voor de prachtige opening van het winter topic!

Realist

Blij dat het winter topic weer geopend is. Herfst topic geeft zo'n naar gevoel deze tijd.  8)

TMCThomas

GFS 12z begint goed maar gaat uiteindelijk toch niet helemaal zoals we het zouden willen zien. Scandihoog rekt wat te ver richting het oosten. Echter de kaart op +216 is toch echt best mooi en er staat zelfs een heel klein laagje sneeuw in de kaarten met de kerstdagen. De rest kan nog aan gesleuteld worden  ;)

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


GEM ook zeker niet slecht, en komt ook met een heel klein beetje sneeuw. Met zulke kleine hoeveelheden en temperaturen die niet al te laag uitkomen moet je eerder denken aan auto's en daken die wat aansuikeren (geldt ook GFS). Maargoed ik zou al blij zijn als er überhaupt wat vlokjes dwarrelen met de kerst.

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login

Snowfreak

een paar sneeuwvlokjes veel beter dan 12 graden en regen!