De komende dagen gaan ronduit herfstachtig verlopen, het zal regelmatig gaan regenen en ook de wind is duidelijk aanwezig. Vooral donderdag/vrijdag is een aandachtspunt, dan trekt een randstoring over ons heen die afhankelijk van de precieze trekrichting voor stormachtige condities zou kunnen zorgen. Ec oper zit momenteel zo rond het ensemble gemiddelde en dat is niet zo extreem. maximaal 100km/u aan de kust meer richting 50-70km/u in het binnenland.

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Maar de onzekerheid is nog groot bij ARPEGE zien we een complex samenspel van randstoringen die de zware windstoten veel dieper landinwaarts weten te brengen. Bij ICON zien we windstoten van meer dan 130km/u voor delen van de kust. Dat zien we ook terug bij de nieuwste Harmonie run. Het is een situatie waar modellen zelfs op de korte termijn nog veel moeite mee hebben waardoor de kans zeker bestaat dat het zwaarder uitpakt dan wat EC nu voor ogen heeft.

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login

Bedankt voor de uitleg @Armand !

Even totaal iets anders. Er zijn vandaag op meerdere plekken in de BeNeLux en noord Frankrijk windhozen voorgekomen. Onder andere deze in Friesland:
https://x.com/weermanrobert/status/1980341893394493653

https://www.ad.nl/binnenland/tornado-scheert-over-friesland-voorbijganger-weet-foto-te-maken~acc41460/

In noord Frankrijk is daarbij helaas zelfs iemand om het leven gekomen en meerdere mensen gewond geraakt. 

https://x.com/ArameteoF22949/status/1980319535426335040

https://x.com/InfosFrancaises/status/1980349729071329384

https://x.com/PavanFederico00/status/1980351056677892573

Eddy.

Je hebt helemaal gelijk @Mafkees , een foutje van mij!

Het is inderdaad de draairichting die omgekeerd is, maar de wind die daardoor ontstaat loopt inderdaad ook op het Zuidelijk Halfrond gewoon van west naar oost tussen de betreffende breedtegraad. Ik ga het aanpassen in het bericht. Dank voor je oplettendheid! 

Ok nu snap ik nog steeds niet hoe de straalstroom op het zuidelijk halfrond van oost naar west zou waaien.

Ik begrijp dat de straalstroom op onze hoogte van west naar oost waait omdat die lucht als het ware vooruit wordt geslingerd vanaf de 30e breedtegraad door het verschil in rotatiesnelheid van de aarde tussen die breedtegraad en waar wij liggen.

Dan zou ik verwachten dat dit ook zo is voor de equivalente straalstroom op het zuidelijk halfrond omdat de draairichting daar niet anders is, wat ook zo lijkt te zijn als ik op windy kijk. Ook op het zuidelijk halfrond zie ik daar een straalstroom die van west naar oost blaast.

Wat ik hieruit wel begrijp is waarom de draairichting rond lagedrukgebieden bij ons tegen de klok in draait, en met de klok mee op het zuidelijk halfrond, omdat dit dus zo geforceerd wordt vanaf de evenaar.

Voor men die meer wilt weten over het ontstaan van de algemene luchtcirculatie komt hier een uiteenzetting. Voor de start van de uiteenzetting is het van belang om onderstaande natuurkundige principes even in het achterhoofd te houden:

- Als lucht opwarmt, wordt de dichtheid kleiner (lucht wordt lichter) en stijgt de lucht omhoog -> er ontstaat een lage luchtdruk.
- Als lucht afkoelt, wordt de dichtheid groter (lucht wordt zwaarder) en daalt de lucht -> er ontstaat een hoge luchtdruk.

Dan vervolgens de rede waarom bij ons de straalstroom overheersend westelijk is. Dat komt door het Coriolis-effect. Kortgezegd; de kromming van wind door het draaien van de Aarde. De Aarde draait namelijk om haar as, waardoor het afwisselend dag en nacht wordt. Als objecten (in dit geval wind) een lange afstand afleggen, worden ze beïnvloed door deze draaiing. Volgend plaatje maakt dat duidelijk:

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


De Aarde draait van west naar oost. Bij de Evenaar is die draaiing veel sneller als nabij de polen. Als een voorwerp (in dit geval lucht) vanaf de Noordpool recht naar het zuiden wil gaan, zorgt de draaiing van de Aarde voor een kromming naar links. Als een voorwerp vanaf de Evenaar recht naar het noorden wil gaan, dan is de kromming naar rechts.

Met dit in het achterhoofd, kunnen we naar de algemene luchtcirculatie gaan. We pakken als voorbeeld het Noordelijke Halfrond en kijken in een rechte lijn van Evenaar naar Noordpool. Dan zien we in de normale situatie 3 verschillende 'luchtcellen': Hardley, Ferrel en Polar:

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Bij de Evenaar is het warm met veel zonnestraling. Die warme lucht stijgt op en spreid zich uit naar het noorden (en zuiden, maar dit pakken we voor het voorbeeld even niet mee). Geleidelijk koelt de lucht weer af en daalt. Dit gebeurd ongeveer rond de 30e breedtegraad. Dalende luchtbewegingen zorgen voor een overschot aan lucht = hogedrukgebied. We zien die normaal gesproken inderdaad ook terug rond de 30e breedtegraad; bekendste voorbeeld is het hogedrukgebied nabij de Azoren.

Het overschot aan lucht hier stroomt enerzijds weer terug naar de Evenaar en voltooid daar de Hardley cel, en anderzijds stroomt de lucht verder naar noordelijke regionen tot ongeveer het 60e breedetgraad. Hier stijgt de lucht weer en vormt daarmee de Ferrel cel. Stijgende lucht vormt een tekort aan lucht aan de grond = lagedrukgebied. Die zien we inderdaad normaal gesproken terug rond de 60e breedtegraad; nabij IJsland en Scandinavië. De Polar cel is voor nu niet zo relevant en ontstaat voornamelijk door koude lucht boven de polen die daalt.

Nu komt het belangrijkste gedeelte. We weten dus dat er aan de grond twee belangrijke stromingen ontstaan door deze verschillende cellen:
- Een luchtstroom vanaf de 30e breedtegraad naar de Evenaar toe -> dus zuidelijk gericht (onderdeel van de Hardey cel)
- Een luchtstroom vanaf de 30e breedtegraad naar de 60e breedtegraad toe -> dus noordelijk gericht (onderdeel van de Ferrel cel)

We hebben net hierboven geleerd dat stromingen naar noord en zuid niet recht verlopen, maar krommen door de beweging van de Aarde. De luchtstroom naar de Evenaar buigt dus af naar links (rode pijl hier beneden) en de stroming noordelijk naar de 60e breedtegraad buigt af naar rechts (blauwe pijl hier beneden). Je krijgt dan dit beeld:

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Op het Noordelijke Halfrond een oostelijk georiënteerde wind vanaf de 30e breedtegraad naar de Evenaar. Ook de Passaatwind genoemd. Dat is de rede dat orkanen bijvoorbeeld altijd vanaf de kust van Afrika richting Amerika bewegen en nooit andersom.

Verder noordelijk zien we vanaf de 30e breedtegraad een westelijke georiënteerde wind naar de 60e breedtegraad lopen. Dit is onze bekende straalstroom. Ook hier weer het voorbeeld van orkanen die bijvoorbeeld vanuit Amerika wel eens de oversteek maken naar Europa.

Dit is dus de achterliggende rede waarom we hier op het Noordelijk Halfrond op onze breedtegraad voortdurend te maken hebben met een westelijke aanvoer. Op het Zuidelijke Halfrond gelden dezelfde principes, maar is de kromming van lucht precies omgekeerd.

Tot zover deze uiteenzetting. Het is een lastig proces, ik heb het zelf ook vaak moeten overlezen, maar als je het eenmaal snapt dan wordt alles een stuk logischer 

Dankjewel Armand!

Citaat van: Armand op ma 20 okt 2025 - 09:09Thanks, goede vraag! De westcirculatie, voor nu even straalstroom genoemd, loopt eigenlijk helemaal door van west naar

*KNIP*

 straalstromen ontstaan, zal ik voor de geïnteresseerden uiteenzetten in een volgend bericht!

Thanks Armand. Altijd mooi om dat stukje terug te zien bij mensen om nog iets leervols te willen vertellen.

Thanks, goede vraag! De westcirculatie, voor nu even straalstroom genoemd, loopt eigenlijk helemaal door van west naar oost over het gehele Noordelijke Halfrond. Dus inderdaad vanuit de Atlantische oceaan, over Europa, naar Azië en dan helemaal over de Grote oceaan via Amerika weer terug naar de Atlantische oceaan. Het is eigenlijk dus een circulair systeem. Goed te zien bijvoorbeeld hier bij GFS:

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login


Je ziet dat ie niet mooi rond loopt; er zitten verstoringen in. Zowel in richting als in sterkte. Die worden veroorzaakt door afwijkende luchtstromen. In de winter bijvoorbeeld zorgt een groot hogedrukgebied boven Scandinavië ervoor dat bij ons de straalstroom ook wordt afgebogen.

In de ideale, normale situatie loopt de straalstroom dus helemaal een rondje van west naar oost over het Noordelijke Halfrond.

Het is een lastig proces hoe de straalstroom precies ontstaat. Voor de geïnteresseerden zal ik een uiteenzetting maken in een volgend bericht

Top tekst van Armand. Hou ik van.

Ik zit hierbij met een vraag, waarom loopt die westcirculatie dan los over Europa en heeft dit amper effect op de rest van 3/4 van het andere deel van de wereld? Is dit enkel toe te schrijven aan de atlantische oceaan en het Europese/Russische vasteland?

nazomer in november? Volgens de GFS 06z run kan het 

Guests are not allowed to view images in posts, please Register or Login