Wat als…de aarde stopt met draaien?

[Jan van Ooijen]

Wat als...de aarde stopt met draaien?

We weten niet beter dan dat onze planeet draait. En snel ook. Maar wat zou er nu precies gebeuren als de aarde daar op een dag spontaan mee zou stoppen? De aarde draait in ongeveer 24 uur om de eigen as. En onze planeet is daarin natuurlijk niet alleen. Ook bijvoorbeeld Mercurius tolt om de eigen as heen. Maar het kleine planeetje doet daar een stuk langer over: zo'n 59 aardse dagen. Venus neemt er nog meer tijd voor: een dag duurt op die planeet net zo lang als 243 dagen op aarde.

Roteren
U ziet: een tollende planeet is dus heel normaal. Maar waarom roteren planeten zoals de aarde, Venus en Mercurius? Om dat te begrijpen, moeten we terug naar de tijd waarin ons zonnestelsel ontstond. Er was nog geen zon en er waren nog geen planeten. Er was enkel een wolk bestaande uit stof en gas. Die wolk stortte in en vormde zo een platte schijf die steeds sneller ging draaien. In het hart van de schijf ontstond de zon. Het draaiende stof en gas eromheen klampte zich samen en vormde zo de planeten. De draaiende beweging die in de schijf zat – ook wel impulsmoment genoemd – werd door de samenklonterende materie overgenomen. De samenklonterende materie groeide vervolgens uit tot roterende planeten, waaronder de aarde.



Een dag van twee uur
Tegenwoordig heeft de aarde ongeveer 24 uur nodig om een rondje rond de eigen as te voltooien. Maar dat is niet altijd zo geweest, zo denken wetenschappers. Voor de totstandkoming van de maan zouden de dagen op onze planeet slechts twee tot drie uur lang zijn geweest. Dat de dagen tegenwoordig veel meer uren tellen, hebben we maar aan één hemellichaam te danken: de maan. Deze vertraagt de aarde namelijk. Hoe de maan dat precies doet? Met behulp van de zwaartekracht! De maan en de aarde trekken aan elkaar. En omdat de aarde sneller om de as draait (in 24 uur) dan de maan om de aarde draait (27,3 dagen) schiet dat getrek vanuit het oogpunt van de aarde gezien niet erg op. Vergelijk het met een hardloper die een flinke lederschildpad met zich mee probeert te trekken. De schildpad kan niet zo hard en zal de hardloper ophouden. Zo houdt ook de maan de aarde op en zorgt ervoor dat onze planeet langzamer gaat draaien. Dat gaat heel geleidelijk. Zo geleidelijk dat we daar in de praktijk niets van zullen merken. Over zo'n 100 jaar is een dag op aarde ongeveer 2 milliseconden korter dan nu het geval is.

Abrupt stoppen
De rotatie van de aarde is dus niet helemaal stabiel. Een mooi moment om terug te keren naar de hoofdvraag: wat zou er gebeuren als de aarde zou stoppen met draaien? Stel dat onze planeet dat abrupt zou doen, dan zouden de gevolgen enorm zijn. Want als de aarde stopt met draaien, blijft alles wat niet echt aan de aarde vastzit toch met dezelfde snelheid roteren. Dat heeft alles te maken met het behoud van impulsmoment: als een voorwerp eenmaal draait, is het geneigd dat te blijven doen. Dat geldt voor gebouwen, maar ook voor mensen, bomen, stenen, oceanen en zelfs de atmosfeer. Alle landmassa's worden ontdaan van hetgeen zich op deze massa's bevindt en belandt in de atmosfeer. Het is een heel heftig, maar ook een zeer onwaarschijnlijk scenario.

Lees het gehele artikel op Scientas

[MSB]

een mooi filmpje van national geographic channel, over het stoppen van het draaien van de aarde