Nauwelijks donkere materie in zonsomgeving

[Shadow112]

Nauwelijks donkere materie in zonsomgeving

Volgens geaccepteerde theorieën zou er in de omgeving van de zon genoeg donkere materie te vinden moeten zijn. Maar uit nieuw onderzoek door een team van astronomen in Chili blijkt dat deze theorie niet klopt met hun waarnemingen. Een onderzoeksteam heeft met onder andere de MPG/ESO-telescoop op La Silla de bewegingen van meer dan 400 sterren tot op 13.000 lichtjaar van de zon in kaart gebracht. Uit deze nieuwe gegevens hebben zij, voor een volume dat viermaal zo groot is als bij eerdere onderzoeken, de hoeveelheid materie in de omgeving van de zon berekend.


_{De theorie zegt dat de Melkweg veel donkere materie moet bevatten}

Cruciaal onderdeel van de theorie
Donkere materie is een mysterieuze substantie die niet te zien is, maar zich verraadt door de zwaartekrachtsaantrekking die zij op naburige materie uitoefent. Dit extra ingrediënt van de kosmos werd aanvankelijk opgevoerd om te verklaren waarom de buitenste delen van sterrenstelsels, waaronder onze eigen Melkweg, zo snel roteren. Inmiddels is de donkere materie echter ook een cruciaal onderdeel van theorieën die ontstaan en levensloop van sterrenstelsels proberen te verklaren. Tegenwoordig wordt er alom van uitgegaan dat deze donkere component ruim tachtig procent van alle massa in het heelal vertegenwoordigt, hoewel alle pogingen om de aard ervan vast te stellen tot nu toe op niets zijn uitgelopen. Ook de detectie van donkere materie in laboratoria op aarde is nog niet gelukt. Door heel nauwkeurig de bewegingen van veel sterren te meten – vooral sterren ver van het vlak van de Melkweg – kon het team reconstrueren hoeveel donkere materie hier aanwezig is. Deze bewegingen zijn een gevolg van de onderlinge aantrekkingskracht van alle materie; normale en donkere materie.


_{Ruim 20 procent van het heelal zou uit donkere materie bestaan.
Van slechts 5 procent van het heelal hebben we een goed idee wat het is.
De overige driekwart zou de even mysterieuze donkere energie zijn.}

Nog groter raadsel
De huidige modellen die astronomen gebruiken om de vorming en rotatie van sterrenstelsels te verklaren, wijzen erop dat de Melkweg is gehuld in een halo van donkere materie. Ze zijn niet in staat om precies te voorspellen welke vorm deze halo aanneemt, maar laten wel zien dat er in de omgeving van de zon aanzienlijke hoeveelheden donkere materie aanwezig zouden moeten zijn. Het waargenomen gebrek aan donkere materie is alleen verklaarbaar als de halo van donkere materie een onwaarschijnlijke vorm heeft, bijvoorbeeld een zeer langgerekte. De nieuwe resultaten wijzen er ook op dat de pogingen om donkere materie op aarde te ontdekken, door detectie van de schaarse interacties tussen de donkere-materiedeeltjes en 'normale' materie, weinig kans van slagen hebben.


_{Deze artistieke weergave toont het Melkwegstelsel met een blauwe halo van materie daaromheen.
Afbeelding: © ESO/L. Calçada}

De nieuwe resultaten nemen zeker niet weg dat de Melkweg veel sneller draait dan je op grond van de zichtbare materie kunt verklaren', zegt Moni Bidin. 'Dus als er geen donkere materie is op plaatsen waar we haar verwachten, zullen we een nieuwe oplossing voor het probleem van de ontbrekende massa moeten vinden. Onze resultaten zijn in strijd met de huidige geaccepteerde modellen. Het raadsel van de donkere materie is dus alleen maar groter geworden. Toekomstige wetenschappelijke ruimtemissies, zoals ESA's Gaia-satelliet, zullen een cruciale rol spelen bij het vervolg van dit onderzoek.

_{Bron: kennislink.nl}