Onweerskansen 6 en 7 juni

[GeneralDuke]

Kijk hier eens: https://nl.wikipedia.org/wiki/Tornado_(wervelwind)#Tornado.27s_in_Nederland_en_Belgi.C3.AB 

Beetje out-dated, want vorig jaar in Noord-Holland:
http://www.weer.nl/nieuws/detail/2015-08-25-supercells-brengen-overlast-in-nederland/

[Jan van Ooijen]

Guidance:

Er is meer 0-6 km windschering in de Theta-w rug, zo tegen de 20 knopen dan gisteren (was orde 10-15 knopen). Organisatiegraad lijkt dus wat groter te zijn dan vandaag. Zwakke bovenstroming, orde 5 à 10 kn of minder op 700 hPa. Onderin oost- tot noordooststroming, bovenin meer westelijk. Enige forcering is mogelijk op convergentielijn in de thermische vore. Vandaag om 15 UTC een band met CAPE*shear 45-60k boven het zuiden en oosten van het land. Kans op lokaal hagel > 2 cm lijkt groot. Alle modellen hebben een duidelijk convectief signaal. HARMONIE Graupel toont vandaag boven NL een signaal vergelijkbaar met wat we gisteren boven de Ardennen zagen. Convectieve modus: Multicell Vandaag komt HARMONIE met meerdere plaatsen > 20-40 mm/uur en lokaal > 40 mm/uur. Aangezien de buien maar zeer langzaam bewegen zijn zeer lokale uursommen van 50 mm mogelijk, maar vaak komt zoiets natuurlijk niet voor. Waterinhoud van 30-35 mm is hoog, maar niet extreem hoog.

[Ries]

[Arend]

* Stukje uit KNMI guidance *

Het was misschien wel handig geweest als je ook de modelbeoordeling had meegenomen. Toch wel een punt van aandacht:

Modelbeoordeling:

Aandachtsgebieden zijn de convectie en de grenslaagperikelen. Vandaag moet de convectie vooral rond de convergentiezone in de vore plaatsvinden. De exacte positie van de vore lijkt tamelijk consistent in de diverse modellen, maar lijkt nu minder ver westelijk te komen dan hun voorgangers. Harmonie-PAR berekende al eerder de neerslag veel oostelijker. Wat betreft de grenslaag hebben de modellen nog steeds moeite de ST-velden op de Noordzee te beschrijven. Hirlam vochtvelden (RH) zijn bruikbaar.

Bovenstaande is ook terug te vinden in de neerslagverwachting van de 00z run van Harmonie en de 03z van WRF 4km van vandaag zoals hieronder terug te vinden (opnieuw 12z tot 20z, 14.00 tot 22.00 lokaal). Ik ga alvast weer bidden tot Donar voor een goede afloop (in het Duits natuurlijk).

[Marsel]

KNMI guidance spreekt over een vore waar de forcering plaats zou moeten vinden. Hoe is die te herkennen in de weerkaartjes, kan het zijn dat ik iets las over een theta-w rug?

In de vore waar al dagen over gesproken wordt vindt natuurlijk enige convergentie plaats. Het is een plek waar de isobaren een cyclonale knik maken en winden aan de grond, als gevolg van transport over de isobaren, convergeren en dus een bron van optilling zijn. Vandaar dat ik refereerde aan gebieden met convergentie als zijnde initiatie plekken.

In dit geval is het drukverval over grote afstanden echter wel zo klein dan je 'm nauwelijks terugziet in de isobaren. Pas als je om de eén of twee hPa contourt zou je 'm zichtbaar kunnen maken.  In de wind nabij de grond echter wel. Hieronder heb ik 'm even uit de losse pols getekend op basis van waarnemingen van 07Z. Oost van de vore een duidelijkere oostcomponent terwijl boven ons land eerder een NNO-elijke wind staat.

Verder. Een theta-W rug, mag ook theta-E zijn overigens, is niets anders dan een tong met hogere theta-W/-E waarden tov zijn/haar omgeving. Als je theta-W zou gaan analyseren (dat doen we om fronten in te kunnen tekenen) worden verschillende uitstulpingen zichtbaar, net zoals je dat met luchtdruk (isobaren) en hoogtelijnen (isohypsen) hebt. Een noordwaarts gerichte tong met hogere theta-W, omringt door lagere waarden, is een theta-W rug. Net zoals een noordwaarts gerichte tong met hogere diktewaarden een rug is. Overigens kan de oriëntatie van een theta rug/-tong altijd verschillen, afhankelijk van de drukverdeling. Zo ligt de huidige theta-W rug, enigszins diffuus, NE-SW langs de convergentiezone. In de praktijk lopen theta-W ruggen en convergentielijnen vaak samen en zijn dus brongebieden voor onweer.

Vwb het onweer van vandaag. Gezien de huidige positie van de vore en de minimale verplaatsing is en blijft het oppassen voor gebieden dichtbij de vore. Voor ons land dus met name ESE-NL. De enige manier om verder naar het WNW een onweer te krijgen is volgens het tegenstroomse uitbreidingsprincipe langs een samengevloeide coldpool, zoals gisteravond gebeurde boven C-/W-BE en zelfs bijna tot in Zeeland. Of nabij de Veluwe (relief). Maar daar hoeven de grootste delen van NL absoluut niet bang voor te zijn.

[GeneralDuke]

*uitleg over vore*

Duidelijk, bedankt.
Je noemt dat theta-W ruggen en convergentielijnen vaak samengaan, hoe komt dat eigenlijk? Gaat de potentiële temperatuur omhoog als de lucht omhoog wordt geforceerd op zo'n convergentielijn?

[Arend]

KNMI geeft Drenthe geen code-geel meer. Weerplaza heeft haar risico-kaartje ook al kleiner gemaakt.

http://www.weerplaza.nl/weerinhetnieuws/live:-zware-buien-in-de-middag/2568

[Marsel]

Duidelijk, bedankt.
Je noemt dat theta-W ruggen en convergentielijnen vaak samengaan, hoe komt dat eigenlijk? Gaat de potentiële temperatuur omhoog als de lucht omhoog wordt geforceerd op zo'n convergentielijn?

Theta-W/-E zijn afgeleiden die hun waarde ontlenen aan temperatuur en vocht. Hoe warmer en vochtiger, hoe hoger theta's zullen zijn.
Vaak zie je, in de standaard setup, dat er in de warme sector vlak voor het KF uit met een zuidelijke stroming al ver boven de oceaan warme en vochtige lucht (dus hogere theta's) vanaf lage breedten wordt aangetapt. Dat levert, zonder aanwarming van onderaf, we zitten immers nog op zee, vaak St/Sc/Ac en tijdens de zomer dikwijls de aanwezigheid van middelbare onstabiliteit op. Je zou deze zone via de Engelse school ook onderdeel van de 'warm conveyor belt' kunnen noemen. Soms is de WA op de midlevels daar al sterk genoeg om de druk aan de grond iets te laten dalen en zo een zwakke vore te vormen.

Maar veel vaker is het juist boven land dat er zich in die prefrontale zone, alwaar zich de warmste massa bevindt, agv grootschalige aanwarming een scherpere vore of zelfs een separaat laagje kan vormen. De hitte is in het zomerhalfjaar boven land immers zo sterk dat de luchtkolom sterk uit uitzet en er op hoogte (meestal vanaf 700hPa) uitstroom plaatsvindt en zodoende de druk aan het aardoppervlak verder daalt. Dit zien we in een wat meer uitgesproken cyclonale knik in de isobaren terug. De winden onderin reageren daar op en voila, een convergentiezone is geboren.

Anderzijds, in de situatie van nu, kan het dagelijks terugkeren van uitgesproken convectie in hetzelfde gebied (de vore) de theta's ook opdrijven aangezien er daar dagelijks grote hoeveelheden vocht en warmte worden gedistribueerd.

Toch moet ik een adder onder het gras benoemen.
Niet altijd zijn hoge theta's een aanwijzing voor onweersbuien! Als er geen trigger is hoeft een theta-W rug met waarden van bijvoorbeeld 19 of 20C niet op onweersbuien uit te lopen. Soms is de aangevoerde luchtmassa namelijk zo warm en tegelijkertijd droog dat zelfs icm weinig vocht theta's hoog zijn. Bepalende factor is dan uiteraard de temperatuur en in mindere mate het vocht. Dan zul je zonder trigger in een droge hete luchtmassa zelfs met hoge die theta's niets van onweersbuien zien.

EDIT: in mijn eerste reactie over de vore stond in de eerste regel anticyclonale knik, dat moet uiteraard cyclonaal zijn. Is aangepast.

[dondertje127]

Gister iets boven de Veluwe? Nou niets van gezien of gemerkt. Er gebeurde daar niets.

Vandaag verwacht ik ook totaal niets. Het zal wel alleen Zuid Limburg worden.

[GeneralDuke]

*Nog meer uitleg*

Nice nog meer info. Fijn dat je de tijd neemt eea uitgebreid uit te leggen.
Laatste vraagje: je beschrijft een vore als een knik in de isobaren, wat eventueel kan leiden tot het afsplitsen van een laagje. Hoe onderscheidt zich een vore van een trog? Ik dacht namelijk dat zo'n lagedrukuitloper (+ evt. afsplitsen) een trog wordt genoemd. Is de origine van een vore anders? Meen ooit gelezen te hebben dat een vore door thermische effecten wordt gevormd, en dat een trog door... (?) dynamica/barocliniciteit/stromingspatronen wordt gevormd?

[Marsel]

Gister iets boven de Veluwe? Nou niets van gezien of gemerkt. Er gebeurde daar niets.

Vandaag verwacht ik ook totaal niets. Het zal wel alleen Zuid Limburg worden.

Zo staat het er ook niet. De Veluwe verwijst naar een stukje reliëf waar vandaag een kans(je) op een onweersbui zou bestaan imo.  Maar ik snap wat je bedoelt. Natuurlijk gisteren niets op de Veluwe. Verder blijf ik bij de eerste verwachtingen: zwaartepunt vwb ons land ESE-NL dicht bij de vore. Kaartje van WP, oranje gebied goede guess wat mij betreft. But we'll see. We hebben nog een paar uurtjes.

[dondertje127]

Bovendien zie ik alles op de radar van West naar Oost trekken.

Ik begrijp je stuk nu beter Marsel

[dennis089]

Wat een megaploffer bij Aachen.. Vraag me af welke kant dat uit gaat komen..

[Arend]

Laatste KNMI guidance (lijkt trouwens wel of die op UTC-tijd wordt uitgegeven?  )

Modelbeoordeling:

Alle modellen hebben de focus qua convectie vandaag boven het zuidoosten, samenhangend met de positie van de vore. De 00Z-runs gaven dit ook, terwijl de runs van gisteren de convectie westelijker berekender. Hirlam lijkt de situatie actueel het beste weer te geven, qua locatie en initiatietijdstip van de buien en ook qua T2m/Td2m. Harm36 berekent vanaf 13 UTC als enige forse buien boven de Veluwe bij T2m van 30 C, dat lijkt niet realistisch, al betekent dit niet dat er helemaal geen buien kunnen ontstaan in de omgeving van de Veluwe. De modellen beschrijven de opwarming op dit moment redelijk goed, alleen Harm38 blijft in het zuidoosten wat achter qua temperatuur door buien die er in werkelijk niet zaten. Vannacht en morgenochtend nog een enkele (onweers)bui boven Limburg volgens de modellen, daarna droog. Morgenavond komt EC als enige nog met een neerslagsignaal uit middelbare bewolking voor het noordwesten, is mogelijk te koppelen aan een rimpel op het 500-hPa niveau. Wat betreft de grenslaag hebben de modellen nog steeds moeite de ST-velden op de Noordzee te beschrijven. Hirlam vochtvelden (RH) zijn misschien nog wel het meest bruikbaar en als indicatie te gebruiken. Harm36 komt morgenmiddag nog met mist boven de westelijke Noordzee, lijkt een typisch artefact van het model.

Aandachtspunten

Temperatuur:

DMO van Hirlam lijkt er actueel voor zowel T2m en Td2m goed op te zitten. Harm36 heeft te hoge T2m boven de Veluwe. Harm38 te lage T2m boven het zuidoosten door buien die er in werkelijk niet zitten. Morgen lijkt de DMO goed bruikbaar.

Wind:

Convectieve windstoten zouden door water loading en een beetje verdampingsafkoeling moeten komen. HARMONIE geeft vaak goede indicatie van het maximaal haalbare. Komt in ieder geval niet boven de 41 kn. Verder geen seinen.

Bewolking:

Boven het noorden van de FIR komt nog een ST-veld voor welke onderhevig is aan oplossing, waarschijnlijk een beetje dagelijkse gang en subsidentie. Kan zich vanavond en vannacht weer uitbreiden richting het noorden van het land. Morgen boven land oplossend, boven zee wellicht plaatselijk hardnekkig aanwezig. Verder bij de convectie over het algemeen geïsoleerde CB's, toppen rond FL400, wat meer geclusterde CB's door de convergentiezone in de vore.

Neerslag:

Type pulse storms, mogelijk wat meer organisatie rond de convergentiezone bij de vore en dan is een multicel mogelijk. Schering nog steeds gering, in de orde 10-15 kn effectief, lokaal wat meer. Zwakke bovenstroming, orde 5 à 10 kn of minder op 700 hPa. Onderin oost- tot noordooststroming, bovenin meer westelijk. SBCAPE is fors, in de orde van 2500+ J/Kg. CAPE*SHEAR product komt met waarden tussen 45 en 70. Kans op lokaal hagel > 2 cm lijkt groot. Verder is neerslag een belangrijk aandachtspunt. Vandaag komt HARMONIE op meerdere plaatsen > 20-40 mm/uur en lokaal > 40 mm/uur. Aangezien de buien maar zeer langzaam bewegen zijn zeer lokale uursommen van 50 mm mogelijk. Waterinhoud is met waarden rond 35 mm tamelijk hoog.

Zicht:

In buien slecht zicht, in een zware bui kan dat best een keer minder dan 1500 m zijn. Aandachtspunt is mogelijk nevel onder een stratusdek en mogelijk een mistbank in het zuidoosten boven land vannacht. Daar de minste wind en mogelijk een verzadigde bodem door een forse bui.

Uitgifte: 07/06/2016 11.21 uur LT.

[Eric]

Goh Armand, wat duurt 't lang eer de bui hier is!

[Marsel]

Let op de lijn met sterk ontwikkelende TCu vanaf C-BE (Brussel o.a.) richting omgeving Eindhoven, zie laatste satpics. Gaat zo goed ploffen daar!

[dennis089]

Echt een hele heftige ogende cel die van Aachen. Ik vind het jammer dat foto's uploaden moeizaam gaat. Het zou echt fijn zijn als ik gwn fotos kon maken met mijn telefoon camera en die kon uploaden maar er gaat helaas wat mis dan..

[GeneralDuke]

Op de regenradar lijkt die alweer een beetje uit te doven, beweegt wel nu als lijntje richting Maastricht/Luik.
Die boven Düsseldorf gaat ook even lekker.

[boxer]

ik hoop dat wat in het uiterste noord westen van FR nog wel is van betekenis zou kunnen worden voor ZW en C NL

[vlerk]

Let op de lijn met sterk ontwikkelende TCu vanaf C-BE (Brussel o.a.) richting omgeving Eindhoven, zie laatste satpics. Gaat zo goed ploffen daar!

Je hebt gelijk Marcel, onder Eindhoven is zich iets aan t ontwikkelen.