Bliksem in vroege ochtend het krachtigst

[Jan van Ooijen]

Bliksem in vroege ochtend het krachtigst

Op een mooie zomerse dag verschijnen aan het eind van de middag plotseling onweerswolken. Een tafereel dat zich vaak rond deze tijd afspeelt, dus zou je denken dat de bliksem dan ook het krachtigst is. Dat is niet zo, blijkt uit nieuw onderzoek. Wetenschappers aan de University of Alabama concluderen in een onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Geophysical Research dat bliksem rond een uur of acht tot negen 's ochtends het krachtigst is. Ze kwamen tot deze conclusie na het jarenlang dagelijks bestuderen van gegevens van Amerikaanse, Griekse en Zuid-Afrikaanse bliksemnetwerken.

Waterdamp
Als meest voor de hand liggende verklaring noemen de onderzoekers de rol van de opkomende en ondergaande zon. Door het opwarmen van de atmosfeer stijgt waterdamp houdende warme lucht overdag op. Op grote hoogte wordt de waterdamp omgezet in ijs en andere deeltjes die elektrisch geladen kunnen worden. De wolken bevatten in de namiddag dus meer elektrisch geladen deeltjes, positieve en negatieve, die dan relatief kort op elkaar zitten en zorgen voor een groter aantal, maar relatief minder krachtige ontladingen, aldus de onderzoekers.

Wekker
In de ochtend is de onderlinge afstand tussen de positieve en negatieve ladingen groter, suggereren de wetenschappers, doordat er minder deeltjes opstijgen. Logischerwijs ontstaan er dan dus minder, maar juist krachtigere bliksemontladingen, doordat de afstand die de positieve en negatieve deeltjes naar elkaar moeten afleggen, groter is.  Deze aannamen lijken overal te gelden, al zijn er per gebied verschillen. Zo start de activiteit boven zee over het algemeen eerder dan boven land, maar is het piektijdstip hetzelfde. Wist je dat 90 procent van de blikseminslagen zich op land voordoen?

Kracht
Volgens het onderzoek kan een krachtige bliksemflits 's ochtends een lading van dertigduizend ampère hebben, terwijl een 'middagflits' normaal gesproken blijft hangen op 'slechts' zes- tot twintigduizend ampère, een stroomsterkte die ook per regio kan verschillen.

NG