Windschering

[Jan van Ooijen]

Windschering

Op 25 juni (2008 was een dag waarbij we vrij gemakkelijk een flinke windschering konden vaststellen in de atmosfeer. Met windschering bedoelen we de situatie, dat de wind met toenemende hoogte substantieel verandert.  In richting en/of in snelheid. Zo stond er vanochtend weer een vrij stevige noordoostenwind, terwijl er vanuit het zuiden regen kwam opzetten. Dit wijst op een groot verschil in windrichting tussen de onderste lagen van de atmosfeer en het niveau waar de regenbrengende wolken zaten. Dat was vanmorgen zo rond de 3 kilometer. Op die hoogte stond inderdaad een vrij krachtige tot krachtige zuidenwind, terwijl er aan de grond dus een matige tot vrij krachtige noordooster blies.

Windschering is in de weerkunde van groot belang. Het wijst op thermische advectie. Hoe groter de windschering is, des te sterker is de aanvoer van warmere, of juist koudere lucht.  En dus speelt windschering vooral bij fronten altijd een belangrijke rol.  Zeker als het om een uitgesproken front gaat met aanzienlijke verschillen in temperatuur aan weerskanten van het frontvlak.  Overigens is mede daarom de kennis over fronten voor de luchtvaart ook van het grootste belang. In en nabij het frontvlak kan een vliegtuig niet alleen te maken krijgen met een verhoogd risico van ijsafzetting, maar sterke windschering kan ook zo z'n gevolgen hebben. Zeker in de start- of landingsprocedure is nauwkeurige kennis van de windrichting en windsnelheid in de onderste kilometer van de atmosfeer van het grootste belang.  Sterke windschering wijst dus op de nabijheid van een front. En dus hadden we vandaag ook te maken met een front. Want de sterke windschering was eenvoudig te constateren.

Inderdaad trok er op 25 juni een front over het land. Het karakter van de windschering geeft doorslaggevende informatie over het type front dat passeert. Bij een duidelijke windruiming met toenemende hoogte hebben we te maken met een warmtefront. Krimpt de wind met toenemende hoogte, dat hebben we te maken met een koufront.

Op 25 juni stond er aan de grond een noordoostenwind, op 1 kilometer een oostenwind, op anderhalve kilometer een zuidoostenwind en tenslotte, zoals al genoemd, op 3 kilometer een zuidenwind. Dat betekent dus dat de wind ruimt met toenemende hoogte. En dus hebben we vandaag te maken met een warmtefront. Het front trok noordwaarts over het land en veroorzaakte bewolking en enige regen.  Vooral het warmtefront ligt vaak vrij scheef in de atmosfeer. Dat wil zeggen dat de hellingshoek klein is. Aan de grond lag het front om 12 uur nog boven België, terwijl de regenband al boven Overijssel, Flevoland en Noord Holland lag. Dus op 3 kilometer lag het front al daar.  Uiteindelijk stroomt de warme lucht ook aan de grond uit over ons hele land. En daarom wordt het de komende dagen dus merkbaar warmer.  De aangevoerde lucht wordt ook onstabiel. Vooral op woensdag kan de sterk verhoogde onstabiliteit stevige buien opleveren. Bij deze buien speelt windschering ook een zeer belangrijke rol. Indien de windschering door de nabijheid van een front aanstaande woensdag verhoogd is, kunnen onweersbuien boven de Benelux en Duitsland heel misschien uitgroeien tot het type supercell. 

Bron Meteoconsult