Beperkt Groenland de zeespiegelstijging?

[Jan van Ooijen]

Beperkt Groenland de zeespiegelstijging?

De gletsjers op Groenland versnellen, maar dragen mogelijk uiteindelijk toch minder bij aan de zeespiegelstijging dan gedacht. Dat schrijven wetenschappers van de universiteit van Washington in het blad Science. Ze baseren hun conclusies op satellietbeelden. De onderzoekers bestudeerden hoe de gletsjers op Groenland zich in de winter van 2000/2001 hadden ontwikkeld. Brachten ze hun ijs met meer snelheid weg of waren ze juist trager geworden? Vervolgens herhaalden ze dat onderzoek voor de winters 2005/2006 tot en met 2010/2011.



Resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat de gletsjers sneller bewogen, maar niet zoveel sneller als onderzoekers hadden verwacht. "In een bepaald opzicht brengt dit evenveel vragen als antwoorden met zich mee," stelt onderzoeker Ian Joughin. "Het laat zien dat er veel variatie is."

Scenario's
Wanneer een gletsjer sneller beweegt, wordt er meer ijs en smeltwater in de oceaan gebracht. Dat kan bijdragen aan een zeespiegelstijging. In eerdere onderzoeken probeerden wetenschappers te achterhalen in hoeverre de gletsjers op Groenland aan die zeespiegelstijging bijdroegen. Ze bestudeerden twee scenario's. In het eerste scenario zouden de gletsjers tussen 2000 en 2010 twee keer zo snel gaan bewegen en daarna stabiliseren. In het tweede scenario zo de snelheid vertienvoudigen en daarna pas stabiliseren. De onderzoekers berekenden dat het eerste scenario ervoor zou zorgen dat de Groenlandse gletsjers tegen 2100 zo'n tien centimeter aan de zeespiegelstijging zouden bijdragen. In het tweede scenario gaat het om bijna een halve meter.

Valt mee
Het nieuwe onderzoek laat dus zien dat de gletsjers niet zoveel versneld zijn als verwacht werd. Bijna alle gletsjers die op land uitkomen bewegen met zo'n 9 tot 100 meter per jaar. De veranderingen in hun snelheid zijn heel klein, omdat ze al langzaam gaan. Gletsjers die in ijzige fjorden uitkomen, bewegen aanzienlijk sneller: 304 meter tot 1,6 kilometer per jaar. Maar zij zijn tussen 2000 en 2011 niet echt sneller gaan bewegen. Gletsjers die in het oosten, zuidoosten en noordwesten van Groenland in de coeaan uitkomen, hebben een snelheid van zo'n 11 kilometer per jaar. Sommige gletsjers waren langzamer geworden, maar gemiddeld was hun snelheid in het noordwesten met 28 procent toegenomen. In het zuidoosten nam de snelheid 32 procent toe.

Omdat de versnelling van de gletsjers meevalt, is het aannemelijk dat ook de zeespiegelstijging meevalt. Maar het is nog niet bewezen, zo benadrukken de onderzoekers. In de twee eerder genoemde scenario's ging men er namelijk vanuit dat de gletsjers na 2010 zouden stabiliseren en niet langer versnellen. Er is nog geen bewijs gevonden dat de gletsjers nu inderdaad stabiel zijn. "We moeten naar deze ijskappen blijven kijken om te achterhalen hoe ze veranderen en we moeten blijven werken aan enkele lastige details om te begrijpen hoe individuele gletsjers veranderen," stelt onderzoeker Twila Moon.

Bron Scientas

[Jan van Ooijen]

Groenlandse gletsjers dumpen ijs toch niet zo snel in zee

De gletsjers in Groenland dumpen hun ijs niet zo snel in de oceaan als men had gedacht. Maar ze smelten nog snel genoeg om de zeespiegel te doen stijgen. Dat blijkt uit een Amerikaans onderzoek dat tien jaar heeft geduurd. Als gevolg van smeltend gletsjerijs gaat het zeeniveau zeker stijgen, maar de worstcasescenario's van gletsjers die ineens massaal ijs in zee dumpen lijken "niet waarschijnlijk", zegt onderzoekscoördinator Twila Moon, gletsjerexpert aan de Universiteit van Washington in Seattle.



De studie, die in het jongste nummer van het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Science staat, ging na hoe snel tweehonderd Groenlandse gletsjers richting oceaan bewegen, waar ze hun ijs in het water storten. De onderzoekers deden dat door satellietfoto's van 2000-2001 tot 2010-2011 met elkaar te vergelijken. Ze stelden vast dat de gletsjers inderdaad sneller zijn gaan bewegen in die tien jaar, gemiddeld met 30 procent. Maar ze ontdekten tegelijk dat er bijzonder grote verschillen zijn tussen de gletsjers. Bij sommige bleef de snelheid constant, andere versnelden, nog andere versnelden eerst en vertraagden dan weer. De oorzaak van die verschillen is niet duidelijk.

Vier jaar geleden meldde een studie in Science dat de zeespiegel tegen 2100 tot een halve meter kon stijgen als gevolg van de Groenlandse gletsjerbewegingen. Die prognose gebeurde onder meer op basis van het gedrag van de enorme Jakobshavn-gletsjer, die plotseling zijn snelheid verdubbeld had en dus meer ijs in de oceaan was gaan dumpen.Die Jakobshavn-gletsjer blijkt nu niet nog sneller gegaan te zijn. Twila Moon waarschuwt wel dat de metingen slechts over een periode van tien jaar gaan en dat is een relatief korte periode.

Bron Hln