IJsmassa Antarctica smelt van onderaf

[Shadow112]

IJsmassa Antarctica smelt van onderaf

Het ijs aan de randen van Antarctica smelt ook van onderaf door warm oceaanwater. Dat betekent dat door klimaatverandering opwarmend zeewater veel meer invloed kan hebben op de afname van de ijsmassa dan tot nog toe werd aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht en de British Antarctic Survey.




Oceaanwater
Op de warmste gedeelten van Antarctica smelt het ijs aan de bovenkant door een hogere luchttemperatuur. Maar ook op de koudere gedeelten blijkt het ijs dunner te worden van onderaf'', leggen onderzoekers Michiel van den Broeke en Stefan Ligtenberg uit. Warm oceaanwater komt normaal gezien niet in contact met de drijvende randen van de ijskap, maar doordat de oceaanstromingen veranderen, kan dat wel gebeuren. Het drijvende ijs aan de randen wordt per jaar tot wel 7 meter dunner. Dat heeft gevolgen voor de gletsjers op het continent, die worden tegengehouden door de ijsmassa aan de randen. Die kunnen nu tot wel acht keer zo snel de zee in stromen, waardoor jaarlijks ongeveer 100 miljard ton ijs in zee verdwijnt. Dat is 100 kubieke kilometer water.

IJskap
"Dat zorgt voor een klein aandeel van de zeespiegelstijging, ongeveer 0,3 millimeter per jaar. Bovenop de huidige 3 millimeter per jaar'', legt Van den Broeke uit. "Het is echter belangrijk om te weten dat een opwarmende oceaan de ijskap op deze manier vrijwel overal kan beïnvloeden.'' Op Antarctica ligt genoeg ijs om het zeewater met 50 meter te laten stijgen.

_{bron: bndestem.nl}

[Jelte]

Ja, prachtig toch!
Het ijs groeit op Antarctica, dus dan maken we er maar een verhaaltje van dat het van onderaf smelt. Je moet er namelijk niet aan denken dat mensen nog gaan betwijfelen of die vele miljoenen die je krijgt voor klimaatonderzoek wel terecht zijn.

Prachtig... 

[Shadow112]

IJs op Antarctica smelt aan de onderkant

Het afsmelten van de onderkant van ijsplaten aan de randen van Antarctica is de afgelopen jaren flink toegenomen, door een verandering in de stroming van warm oceaanwater. Hierdoor worden de platen dunner en kunnen gletsjers aan de kust van het continent makkelijker in zee stromen, waardoor de zeespiegel stijgt.

Wie zichzelf wijs wilde maken dat er geen klimaatverandering gaande was op aarde, zat tot een jaar of tien geleden op de Zuidpool redelijk goed. Antarctica leek een uitzondering in de warmer wordende wereld, en bovendien een plek die ook als er wel wat opwarming zou plaatsvinden koud genoeg zou blijven om het ijs in bevroren toestand te houden. De uitgestrekte drijvende ijsplaten die het continent omringen varieerden weliswaar door de tijd heen wat in grootte, maar van een trend was geen sprake. Sinds de eeuwwisseling zijn er echter steeds vaker berichten over enorme stukken ijs die van deze platen afbreken. Vooral onder water neemt de hoeveelheid ijs rondom het continent in rap tempo af, schreef een groep Engelse, Utrechtse en Amerikaanse poolonderzoekers deze week in Nature De wetenschappers gebruikten satellietmetingen met laser-hoogtemeters (ICESat), die regelmatig herhaald werden – het totaal aantal metingen bedroeg maar liefst 4,5 miljoen. Uit de gemeten hoogte berekenden ze de dikte van het ijs, waarbij ze de uitkomst corrigeerden voor de effecten van de diepte van de zeebodem, getijden, de dikte van de laag firn (het overgangsproduct van sneeuw naar ijs) aan het oppervlak, en de stijging van de zeespiegel.


_{De ICESat-satelliet van de NASA Afbeelding: © NASA Earth Observatory}

Warm water
In de periode van 2003 tot 2008 is met name van ijsplaten aan de westkust van Antarctica de dikte flink gereduceerd, concludeerden de onderzoekers, op sommige plekken met een gemiddelde snelheid van wel 7 meter per jaar. Niet omdat het sinds de eeuwwisseling zo warm is geworden op Antarctica – in de winter vriest in het binnenland nog ruim 60 graden Celsius – maar door een toename in de temperatuur van het water dat onder de ijsplaten heen stroomt.

Veranderende zeestroming
De stroming van lucht boven de aarde is afhankelijk van temperatuurverschillen tussen het zeewater en de lucht, en varieert dus onder invloed van veranderingen in het klimaat. De wind zelf oefent op zijn beurt weer een grote kracht uit op het oceaanoppervlak, en dus op de stromingsrichting van het zeewater. Rondom Antarctica is het met name de stroming van het zogeheten Circumpolar Deep Water (CDP )die een rol speelt bij het smelten van het ijs. Dit relatief warme en zoute water heeft een hoge dichtheid en bevindt zich dus op grote diepte. Door het veranderde windpatroon nadert het CDP tegenwoordig regelmatig de kust van Antarctica, waar het vervolgens door onderwatertroggen onder de drijvende ijsplaten geleid wordt. "De ijsplaten die het hardst smelten bevinden zich het dichtst bij deze troggen", vertelt Stefan Ligtenberg, promovendus bij het Institute for Marine and Atmospheric research Utrecht (IMAU) en medewerker aan het onderzoek. Door de grote diepte waarop het Circumpolar Deep Water zich bevindt smelten alleen de dikste platen, van soms honderden meters dik. De dunnere platen zijn niet of nauwelijks kleiner geworden.

Zeespiegel
En nu? Moeten we onze dijken extra gaan verhogen, omdat de zeespiegel toch sneller gaat stijgen dan we dachten? Uiteindelijk waarschijnlijk wel, zegt Ligtenberg, maar het effect is indirect. Het smelten van een drijvende ijsplaat veroorzaakt zelf geen stijging in het waterniveau – zoals een glas cola met ijsblokjes dat tot de rand gevuld is ook niet overstroomt als de ijsblokjes gaan smelten. De ijsplaten die Antarctica omringen remmen echter ook de stroming af van de gletsjers langs de kuststrook. Als de platen dunner worden neemt de tegendruk die ze kunnen leveren af, en zullen de gletsjers sneller van land in zee stromen. En dat levert wél een bijdrage aan de zeespiegelstijging. Ligtenberg: "In het Antarctisch Schiereiland en aan de kust van West Antarctica is dat proces is al aan de gang."

Echt dramatisch is het gelukkig ook weer niet. Weliswaar komt nu al ongeveer honderd miljard ton ijs per jaar van Antarctica in zee terecht, maar dat levert slechts een zeespiegelstijging op van 0.3 mm per jaar – ongeveer 10% van de totale stijging op dit moment. De tijdschaal waarop het belangrijk wordt bedraagt waarschijnlijk duizenden jaren, maar omdat bij dit soort processen alles met alles samenhangt is het wel belangrijk deze mechanismen te doorgronden.

_{Bron: kennislink.nl}

[Fren]