Planck-telescoop vindt ‘brug’ van gas

[Sven]

Planck-telescoop vindt 'brug' van gas



ESA's Planck-telescoop heeft voor het eerst onomstotelijk bewijs geleverd voor een 'brug' van gas tussen twee sterrenclusters in. De brug overspant een afstand van 10 miljoen lichtjaar. De Planck-telescoop heeft als belangrijkste doel om het oudste licht uit het universum op te sporen, de zogenoemde kosmische achtergrondstraling. Wanneer dit licht door het heelal suist, stuit het onderweg soms op materie, zoals gas. Door de manier waarop het licht op het gas reageert, wordt de energiedistributie op een heel speciale manier weergegeven. Dit fenomeen heet het Sunyaev-Zel'dovich-effect, naar de wetenschappers die het fenomeen ontdekten. Het licht dat dan ontstaat ziet eruit als bovenstaande foto.

Warme wolk

De Planck-telescoop heeft dit effect al vaker gebruikt om verre sterrenstelsels waar te nemen, maar dit is de eerste keer dat de telescoop een glimp op weet te vangen van een grote gaswolk die de afstand tussen twee sterrenstelselclusters overbrugt. Uit gecombineerde data van de Planck-telescoop en de Duitse Rosat-satelliet wordt de temperatuur van de gaswolk geschat op zo'n 80 miljoen graden Celsius.

Oude sterrenstelsels

Het gas dat de astronomen hebben gevonden zweeft tussen de clusters Abell 399 en Abell 401. In beide clusters bevinden zich enkele honderden sterrenstelsels. In de jonge jaren van het universum hielden zulke gaswolken het universum bij elkaar in een enorm web. Daaruit ontstonden de eerste sterrenclusters en -stelsels.

_{Lees het gehele artikel op Scientias}