Saturnus vertoont nog steeds sporen van 'superstorm'

[Jan van Ooijen]

Saturnus vertoont nog steeds sporen van 'superstorm'

Met de ruimtesonde Cassini en telescopen op aarde zijn nog steeds restanten te zien van de grote 'voorjaarsstorm' die in 2011 op het noordelijk halfrond van de planeet Saturnus woedde. Zichtbare sporen, in de vorm van opvallende wolkenstructuren, vertoont de planeet niet meer: het restant van de storm beperkt zich tot een reusachtige ellipsvormige maalstroom die alleen op infraroodgolflengten waarneembaar is.Het lijkt erop dat de opvallend witte wolken die in december 2010 in de atmosfeer van Saturnus verschenen slechts het topje van de spreekwoordelijke ijsberg waren. Het leeuwendeel van de stormactiviteit ging en gaat in feite aan het oog van de waarnemer voorbij. In veel opzichten lijkt de onzichtbare maalstroom in de Saturnusatmosfeer op de 'Grote Rode Vlek' van de planeet Jupiter.



De krachtige winden aan de rand van de maalstroom sluiten een deel van de atmosfeer af van de rest, wat in een opvallend hoge temperatuur en bijzondere chemische kenmerken resulteert. Maar de maalstroom op Jupiter bevindt zich diep in een turbulent gedeelte van de atmosfeer, terwijl die van Saturnus juist hoger in de atmosfeer is gesitueerd, waar zo'n wervelstorm eigenlijk niet werd verwacht. Een ander verschil is dat het stormgebied op Saturnus sinds mei vorig jaar al flink is gekrompen en afgekoeld, terwijl de wervelstorm op Jupiter al zeker drie eeuwen standhoudt. Naar verwachting zullen de laatste restanten ervan eind 2013 vervagen.

Astronieuws