Wat een kou in Europa!

[Jan van Ooijen]

Wat een kou in Europa!

Op een paar mooie, warme dagen na is het al wekenlang te koud in Nederland. Zo moesten we ons gisteren tijdens Bevrijdingsdag ook weer flink warm inpakken, want het werd op de meeste plekken niet veel warmer dan een graad of 10. Normaal zou het nu toch al een graad of 17 moeten zijn overdag en hoeft de jas in de middag niet meer. Menig Nederlander denkt dan ook met weemoed aan de voorgaande lentes of reist misschien al in gedachte af naar het zuiden. Toch kom je ook hier bedrogen uit.


_{Bevrijdingsdag versus Nieuwjaarsdag. Toen was het zelfs warmer!! bron: KNMI}

De jas aan in Spanje
Ook in grote delen van Zuidwest-Europa hebben we de afgelopen periode namelijk te maken gehad met fris en veranderlijk weer. Natuurlijk is hier met een zonnetje erbij nog altijd snel aangenaam, maar onder een dik pak bewolking of in de wat hoger gelegen gebieden moest ook hier de jas geregeld aan. Zo viel er niet zolang geleden weer een flink pak sneeuw in de Siërra Nevada, waardoor er weer volop geskied kon worden en tijdens de start van de lente , afgelopen 20 maart, viel er een dun laagje sneeuw in de Spaanse stad Madrid (ligging op 700 meter hoogte).


_{Vooral in het oosten van Europa zit al een tijd lang het warme weer. Deze kaart laat goed de verschillen in Europa zien, met de kou in het westen.}

Winter in Scandinavië
Nog veel kouder en veel meer sneeuw viel er in Scandinavië. In het midden en noorden is het tot nu toe nog nauwelijks lente geweest met soms zelfs overdag vorst en diverse sneeuwbuien die over de landen heen trekken en regelmatig ook op de koude ondergrond blijven liggen. Waar komt die kou toch vandaan? Om te beginnen nemen we een kijkje wat hoger in de atmosfeer.

De veroorzaker
De straalstroom, een snelweg van wind op hoogte, is de spreekwoordelijke motor van het weer. Over het algemeen is het warm ten zuiden van de straalstroom en kouder te noorden ervan en de route die de straalstroom aflegt is ook vaak de route van diverse lagedrukgebieden. Wanneer de straalstroom in een nette rechte lijn van west naar oost zou lopen zou je naar het zuiden toe vrij gelijkmatig oplopende temperaturen terug zien, met lagedrukgebieden die netjes van west naar oost trekken.

Maar zo dynamisch als het weer is, is hiervan natuurlijk meestal geen sprake. Al enige tijd is de straalstroom zelfs behoorlijk aan het kronkelen en hij slaat met grote regelmaat net boven het westen van Europa heel zuidelijk uit. Een koude bel met lucht, een koude put genaamd, in de buurt van Scandinavië, zorgde meerdere malen voor een blokkade in het stromingspatroon boven West-Europa. De afgelopen periode zagen we hierdoor regelmatig een uitzakking, een trog genaamd, boven het westen van Europa met koude lucht die vanaf de Noordpool diep het zuidwesten van Europa werd binnen geblazen.

Waar zit de warmte?
Aan de andere kant betekende (en betekent) dit voor het oosten van Europa juist weer hitte, aan de zuidzijde van de straalstroom. In landen als de Oekraïne en in grote delen van Rusland is het zo goed als de hele lente al heet, met regelmatig meer dan 30 graden op de thermometer. Grote verschillen dus van west naar oost op het continent.


_{Ziehier een uitzakking in de straalstroom tot over Spanje. Tot hier dus ook koude lucht.}

Einde aan de kou?
Komt er op korte termijn een einde aan de "kou" het westen? Volgens de nieuwste weerkaarten wordt het wel degelijk minder koud op veel plekken in Europa. De eerdergenoemde "trog" in de bovenlucht verplaatst zich de komende dagen naar het noordwesten en komt uiteindelijk boven IJsland, Schotland en een klein deel van Scandinavië te liggen. In deze gebieden blijft het hierdoor nog steeds aan de frisse kant. Verder zuidelijk vinden er wel verschuivingen in temperatuur plaats. Zo komen landen als Spanje, Portgal en uiteindelijk ook Frankrijk aan de zuidzijde van de straalstroom in de warme lucht terecht. Een hogedrukgebied gaat hier vervolgens veel zon brengen waardoor op veel plekken met gemak 30 graden wordt gehaald.

Ook bij ons wordt het minder koud in de loop van de week, maar zeker niet minder wisselvallig. Weliswaar brengt een zuidelijk wind warmere lucht met zich mee, waardoor de maxima veelal tussen de 14 en 20 graden uitkomen van noordwest naar zuidoost, maar precies onder de straalstroom zorgen diverse storingen vanaf dinsdag voor veel bewolking en geregeld buien, soms met onweer. Geen terassenweer, maar wel groeizaam weer dus. De maandag komt als meest droge dag en met vooral in de ochtend en namiddag/avond zon het beste uit de verf.

Bron: Meteo Consult

[Weatherboy]

Goed stukje Jan! Helaas wordt het iets milder in de modellen om vervolgens nog 1 keer keihard toe te slaan met een harde noord/noordooster zelfs. En zou gaat het weer er steeds beroerder uit komen. Feitelijk gezien moet deze onzin ophouden na IJsheiligen. EC 12z is alweer beroerder dan zen voorganger, hoe is het mogelijk?

[Shadow112]

'Het is opvallend koud voor mei'

Veel Nederlanders lopen nog steeds in hun winterjas. Reinier van den Berg van Meteo Consult geeft ze groot gelijk. ' Inpakken is nog nodig. Zeker als de zon niet schijnt, is het echt fris. Op veel plekken in Nederland is het nu grijs en kil', aldus de weerman. 'Het is voor de tijd van het jaar zelfs opvallend koud, zo blijkt uit de statistieken. En ook voor de rest van maand ziet het er niet gunstig uit', zegt Van den Berg in De Stentor. 'Als april hetzelfde of kouder is dan maart, zoals dit jaar het geval was, dan pakt de meimaand vaak ook koel uit. Dat hebben we onlangs nog onderzocht.' De weerman heeft ook onderzocht dat zomers na een koude lente vaak ook koel zijn. 

Vorst
Zaterdag werd de koudste Bevrijdingsdag in 21 jaar gevierd met een temperatuur van 10,2 graden in De Bilt. Afgelopen nacht was er in een groot gedeelte van het land zelfs nog vorst aan de grond. Het heeft volgens WeerPlaza tot forse schade geleid, bijvoorbeeld voor aardappelkwekers. Volgens dit weerbureau loopt het kwik de komende dagen iets op. 'Het kwik komt rond 17 graden uit, maar het is ook wisselvallig. Er is niet veel zon en er vallen geregeld buien, die soms stevig uitpakken. Pas tegen het weekeinde wordt het waarschijnlijk minder nat, maar ook weer iets frisser,' aldus meteoroloog Ben Lankamp.

_{Bron: ad.nl}