UV-zonlicht

[Jan van Ooijen]

UV-zonlicht

Naast het zichtbare licht straalt de zon ook ultraviolet licht (UV) uit. Dat licht kunnen we niet zien, maar wel voelen. Door veel UV kan de huid rood kleuren of verbranden. Op het KNMI in De Bilt en het RIVM in Bilthoven wordt de hoeveelheid UV continu gemeten. De hoeveelheid UV-zonlicht die de aarde bereikt hangt vooral af van de zonshoogte. 's Zomers, als de zon veel hoger staat dan 's winters, is het UV-licht zeker tien keer zo sterk. In de zomer bereikt de zon het hoogste punt om ongeveer half twee 's middags. Gemiddeld is dan de hoeveelheid UV-zonlicht het grootst.


_{Als de zon af en toe schuil gaat kan meer UV tot de aarde doordringen dan bij een onbewolkte lucht (foto: Jannes Wiersema)}

Ook de hoeveelheid ozon in de atmosfeer is van belang. Dat gas houdt het meeste UV-licht tegen, zodat maar weinig UV de aarde kan bereiken. Het meeste ozon bevindt zich in de ozonlaag. Net als het weer heeft ook de ozonlaag seizoenen: in de lente is deze het dikste en in de herfst het dunst. Ook het weer heeft invloed. In het algemeen is de ozonlaag in een hogedrukgebied iets dunner dan in de buurt van een lagedrukgebied. Wolken weerkaatsen echter zelf ook licht en daardoor kan de hoeveelheid UV die de aarde bereikt ook bij een half bewolkte hemel sterk variëren. Bij een weertype waarbij de zon af en toe schuil gaat achter een wolk kan meer UV tot de aarde doordringen dan bij een onbewolkte lucht.

Ook vuiligheid en vocht in de lucht kan UV tegenhouden en vooral bij rustig warm weer wanneer zich vuil ophoopt (smog) kan de zonkracht afnemen. Ook onder een parasol nemen we UV op, uiteraard lang niet zoveel dan in de felle zon maar voor sommigen voldoende om bruin te kleuren. Een ruit laat heel weinig UV door dus achter een raam zal verbranding niet gauw optreden. Het UV, dat een mens op de huid krijgt, komt slechts voor de helft direct van de zon, de rest komt, zo blijkt uit metingen door satellieten van de blauwe hemel. Bovendien weerkaatst UV tegen de grond. Dat houdt in dat het UV-licht boven wit zand en water feller is dan elders.

Bron KNMI