Monsterachtige gammaflits waargenomen

[Jan van Ooijen]

Monsterachtige gammaflits waargenomen

Astronomen hebben voor het eerst een extreem krachtige gammaflits waargenomen in onze kosmische 'achtertuin'. De resultaten van het onderzoek van deze uitbarsting van gammastraling, uitgezonden door een exploderende zware ster, zijn verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Science. De gammaflits werd op 27 april van dit jaar als eerste opgemerkt door Swift, een satelliet die voortdurend uitkijkt naar nieuwe gammaflitsen. Swift detecteert er gemiddeld een stuk of honderd per jaar, die elk een eigen aanduiding krijgen (in dit geval GRB 130427A). De gammaflits van april was uitzonderlijk krachtig en langdurig (20 uur) – de ontdekkers spreken dan ook van een 'monsterflits'.



Het nagloeien van een gammaflits is doorgaans nog dagen of weken na de eerste detectie waarneembaar met telescopen op aarde. Maar in dit geval kon het uitdovende restant van de ontplofte ster zelfs maanden worden gevolgd. Uit de spectrale eigenschappen van de nagloeiende gammaflits van 27 april blijkt dat de ontploffende ster twintig tot dertig keer zo zwaar was als onze zon en snel om zijn as draaide. Tegelijkertijd was de ster slechts drie tot vier keer zo groot als onze zon – relatief compact dus.

Sterren van dit type worden Wolf-Rayet-sterren genoemd. Het onderzoek heeft ook laten zien dat de ontplofte ster deel uitmaakte van een sterrenstelsel op 'slechts' 3,75 miljard lichtjaar van de aarde. Dat betekent dat op het moment van de ontploffing het heelal zo'n beetje 10 miljard jaar oud was.

Astronieuws